چـرا از شبـی كه یاشـوا این عیـد را به جا آورد ، آن تغیـیر یافـت ؟
" و در زمان آینده چون پسرت از تو سوال كرده گوید كه این چیست ، او را بگو …. " (خروج ۱۳: ۱۴)
سدر عدد چهار نقش مهمی را در یهودیت ایفا می‌كند . چهار نوع سبزی را برای سكوت مهیا می‌كنیم . چهار پادشاهی در كتاب نبوت دانیال وجود دارد . چهار قسمت از تورات را در tefillin داریم و چهار رئیس خاندان داریم .
در عید پسح ما این عدد را به فراوانی می‌توانیم ، بیابیم . در دوره Seder* ما چهار فرزند پسر ، چهار جام شراب ، چهار اظهار برای توبه (خروج ۶: ۶-۷) و شاید مشهورترین چهار ، چهار پرسش می‌باشد .
Seder در طی قرون پیشرفت نموده است ، چهار پرسش متحمل تغییرات بسیاری شده و در موقعیت‌های مختلفی كه به وجود آمده اصلاح شده است . 1 برای مثال ، یك پرسش اصلی به این مسئله می‌پردازد كه چرا ما گوشت سرخ كرده یا كباب شده بخوریم . 2 پس از نابود شدن معبد ، این پرسش از بین رفت و پرسش در مورد نشستن جای آن را گرفت . امروز چهار پرسش (شاید در به جا آوردن) به وسیله جوان‌ترین عضو خانواده مطرح می‌گردد .
- چرا امشب ، از شب‌های دیگر متفاوت است ؟
- در دیگر شب‌ها ما شاید chometz یا نان فطیر بخوریم ، اما چرا امشب فقط matzoh ؟
- در دیگر شب‌ها ما از همه نوع سبزی استفاده می‌كنیم ، اما چرا امشب باید فقط *maror بخوریم ؟
- در دیگر شب‌ها ما حتی یك بار هم غسل نمی‌گیریم ، اما در این شب دو بار غسل می‌گیریم ؟
- در دیگر شب‌ها ما نشسته یا خم شده غذا می‌خوریم ، اما امشب فقط نشسته ؟
سپس پدر داستان پسح را بیان می‌نماید . پرسش‌های دیگری نیز وجود دارد كه رابی‌ها آنها را انتخاب می‌كنند . در روح تعالیم استادان (رابی‌ها) جای تعدیل هم وجود دارد و در اینجا پرسش‌های اضافی هست كه هم كودكان و هم افراد بالغ را به تفكر وامی‌‌دارد .
چرا ما سه نان فطیر را با یكدیگر در یك napkin می‌گذاریم ؟
روایات مختلفی در این مورد هست . یك روایت اینگونه بیان می‌كند كه این سه نشان‌دهنده سه طبقه مردم پیشین اسرائیل یعنی كاهنان ، لاویان و اسرائیلیان هستند . روایت دیگری تعلیم می‌دهد كه اینها سمبل سه پاتریارخ یعنی ابراهیم ، اسحاق و یعقوب هستند . توضیح دیگری در این مورد می‌افزاید كه اینها نشانگر سه تاج یعنی تاج یادگیری ، تاج كهانت و تاج پادشاهی هستند .3 و گزینه چهارم این است كه دو نان فطیر نشانگر نان مضاعف هفتگی در خروج ۱۶: ۲۲ می‌باشد و نان فطیر سوم نشانگر نان فصح بنام نان محنت می‌باشد . 4 و اگر اینها باعث نمی‌شود كه عقل از سر شخص بپرد اینجا مسئله دیگری را برایتان مطرح كنم.
Seder شامی كه یهودیان به یاد خروج از مصر می‌خورند .
Maror سبزی تلخ كه به یاد تلخی زندگی یهودیان در مصر چشیده می‌شود .
رابی ابراهیم اسحاق اسپرلینگ توضیح می‌دهد كه این سه نان فطیر نشانگر 3 مقیاس از وعده غذایی خوب است كه سارا برای میهمانان فرشته گونه ابراهیم تدارك دید . (پیدایش ۱۸) . دلیل اینگونه تفسیر بر این اساس است كه طبق روایات رابی‌ها این واقعه در شب فصح اتفاق افتاده است ! 5 با وجود تمام این تفاسیر چه كسی می‌تواند بگوید كه كدام یك صحیح است یا شاید یكی دیگر هم باشد ؟
چرا نان فطیر میانی یا afikoman (قطعه كوچك نان فطیر) در طی Seder شكسته می‌شود ؟
آیا ما لاوی یا اسحاق یا تاج یادگیری یا یك تكه از كیك میهمانان یا نان محنت را می‌شكنیم ؟ یا شاید (به تعبیری دیگر) این كار سمبلی از باز شدن دریای سرخ باشد ؟6 اگر هر كدام از این تفاسیر صحیح باشد ، چرا نان فطیر را زیر بالش مخفی می‌كنیم و سپس آنرا بیرون آورده به عنوان مراسم عبادتی یهودیان به یاد بره فصح می‌خوریم ؟
امروزه قربانی پسح یا پسح ما كجاست ؟
تورات حكم می‌نماید كه بره‌ای باید در هر عید پسح به یاد اولین بره‌های قربانی شده در عید پسح ، قربانی گردد (تثنیه ۱۶: ۱-۸) . در پاسخ باید گفت بدون وجود معبد (هیكل) ما نمی‌توانیم قربانی كنیم … با این حال برخی طرف دار این دیدگاه هستند كه حتی بدون وجود معبد باید در اورشلیم قربانی بگذرانیم . 7
از آنجا كه قربانی پسح ، مانند دیگر قربانی‌ها ، شامل بخشش گناهان می‌گردد ، پس مهم است كه صحیح برگزار شود . برخی فكر می‌كنند كه عید پسح كاری با بخشش ندارد . اما در سفر خروج ۱۲: ۱۳ می‌خوانیم .
" و آن خون علامتی برای شما خواهد بود ، …. و چون خون را ببینم ، از شما خواهم گذشت . " (شما را می‌بخشم) باز در سفر اعداد ۱۳: ۲۰ و اعداد ۷: ۴۶ كه در مورد قربانی گناه توضیح می‌دهد ، اضافه می‌كند كه : این اشاره به قربانی پسح دارد . ربی‌های آن زمان به پسح با احترام به عنوان انجام كفاره می‌نگریستند . و لاویان ۱۷: ۱۱ تایید می‌نماید كه " زیرا خون است كه برای جان كفاره می‌كند . " 8 امروزه ، ما فقط استخوان پا zeroah را به عنوان یادآوری قربانی پسح و تخم‌مرغ پخته شده ، chaggigah را برای یادآوری هدایای این جشن ، داریم . با این حال آیا خداوند فرموده است كه می‌توانیم از قربانی چشم‌پوشی نماییم . پس بره پسح ما امروز كجاست ؟ پاسخ به این پرسش‌ها را می‌توان در بررسی این امر كه برگزاری Seder چگونه در قرن اول تغییر پذیرفت ، یافت .
برگزاری Seder توسط عیسی و شاگردانش
" شام آخر " در واقع همان شام پسح بود و با همان شیوه و قواعد كه در Mishnah * یافت می‌شود تهیه شده بود . در گزارشات عهد جدید ما می‌توانیم نشانه‌هایی از اولین جام ، كه به عنوان جام بركت نیز معروف است . (لوقا ۲۲: ۱۷) ، شكستن نان فطیر (لوقا ۲۲: ۱۹) . جام (پیاله) سوم پیاله نجات (لوقا ۲۲: ۲۰) نشستن (لوقا ۲۲: ۱۴) charoseth *، سبزی تلخ (متی ۲۶: ۲۳) و تسبیح خداوند (متی ۲۶: ۳۰) را ببینیم .
Mishnah قدیمی‌ترین مجموعه سنن و روایات شفاهی دین یهود .
Charoseth مخلوط میوه خرد كرده و شراب كه یهودیان در مراسم عید پسح به كار می‌برند .
عیسی به طور مخصوص برای نان فطیر و پیاله سوم اهمیت خاصی قایل شده است . " و نان را گرفته ، شكر نمود و پاره كرده به ایشان داد و گفت " این است جسد من كه برای شما داده می‌شود این را به یاد من به جا آرید ." و همچنین بعد از شام پیاله را گرفت و گفت : " این پیاله عهد جدید است در خون من كه برای شما ریخته می‌شود . " (لوقا ۲۲ : ۱۹-۲۰)
متوقف ساختن قربانی معبد
مسیحیان اولیه قسمتی از اجتماع یهود به شمار می‌رفتند و تا انتهای قرن اول میلادی كه از كنیسه اخراج شدند اینگونه بود . تا زمانی كه معبد نابود شد ، این یهودیان مسیحی با یهودیانی كه به مسیح ایمان نداشتند ، خدا را می‌پرستیدند . در حقیقت جماعت‌هایی هم وجود داشت كه همگی یاشوا را می‌پرستیدند و مراسم و جشن‌های یهودی را نیز به جا می‌آوردند . در چنین شرایطی مبادله افكار امكان‌پذیر بود .
عیسی در مورد نان فطیر اعلام كرد كه : " این بدن من است . " از آنجا كه ایمان‌‌داران یهودی در آن زمان عیسی را بره پسح می‌دانستند ، پس نان فطیر برای آنان سمبلی از عیسی یعنی بره پسح بود . با نابود شدن معبد و توقف قربانی‌ها ، اجتماع بزرگی از یهودیان شاید این ایده كه نان فطیر یادآور بره است را به كار می‌برند بدون آنكه آنرا سمبلی از مسیحیت بدانند .
جشن تكه نان فطیر 
Afikoman
همانگونه كه قبلا اشاره كردیم ، اهمیت نان فطیر میانی و جشن مربوط به آن در پوششی از رمز و راز باقی مانده است . ریشه كلمه afikoman به تنهایی انواری را از خود روشن می‌سازد . این كلمه معمولا در یونانی epikomion (دسر) یا epikomion (خوشگذرانی) آمده است . 9
اما دكتر دیوید داوب ، پروفسور حقوق مدنی در دانشگاه آكسفورد ، ریشه آنرا aphikomenos " شخصی كه آمده است ، " 10 می‌داند . این راز هنگامی كه كسی متوجه مشابهت بسیار زیاد بین اینكه برای نان فطیر میانی (afikoman) چه روی می‌دهد و برای عیسی چه روی داد ، بیشتر آشكار می‌گردد . afikoman شكسته شده ، در یك پارچه كتانی پیچیده ، مخفی شده و بعدا باز‌آورده می‌شود . همین طور هم عیسی بعد از مرگش در پارچه‌ای كتانی پیچیده شد ، دفن گردید و سه روز بعد قیام نمود .
آیا می‌توان نتیجه گرفت كه رسم *Ashkenazic دزدیدن afikoman یك سنت رابی‌هاست در جهت تكذیب قیام عیسی ، آنها با این كار اشاره به ربوده شدن جسد عیسی از قبر می‌نمایند . این اصول بیان كننده این مسئله هستند كه جشن afikoman از یهودیان مسیحی عاریه گرفته شده و توسط اجتماع بزرگی از یهودیان به جا آورده می‌شود یعنی همان‌هایی كه استفاده از سه نان فطیر را هم عاریه گرفته‌اند .
یهودیان مسیحی مدعی هستند كه این سه نان فطیر نشان‌دهنده ذات خداست (منظور تثلیث اقدس) و afikoman كه شكسته می‌شود ، دفن شده و باز آورده می‌شود دقیقا نمایانگر عیسی‌مسیح است . اما پرسش هنوز باقی است : شما چگونه فكر می‌كنید؟
ضمیمه
- Daube، David، صفحه 187 (دانشگاه لندن، 1956) كتاب عهد جدید و یهودیت رابی‌ها
- Klein، Mordell،ed پسح (Leon Amiel ، 1973) صفحه 69
- Rosen، Ceil، Moishe، مسیح در عید پسح (Moody press ، 1978) صفحه 70
- Klein، صفحه 53
- Sperling ، Rabbi Abraham Isaac، دلایل سنتها و رسوم یهودی (Black publishingco 1968) صفحه 189
- Ibid
- Klein صفحه 28
- Morris، Leon موعظه صلیب توسط حواریون (Eerdmans، Thirded، 1965) صفحه 131 و 132
- Gaster، Theodor Herzel ، پسح تاریخ و سنتهای آن (Abelard-Schuman، 1958) صفحه 64
- Daube ، او كه آمد (London Diocesan Council for Christian – Jewish understanding)