پوریم : پاسخی به یك وعده
در تمامی اعیادی كه در تقویم یهودی وجود دارد ، پوریم ، عید استر ، محبوب‌ترین می‌باشد. چه چیزی آنرا این قدر مردم‌پسند نموده است ؟ آیا به خاطر "هامانتاش" خوشبو پر شده با دانه‌های خشخاش یا آلوی خشك كه بسیار چسبناك و شیرین هستند. می‌باشد ؟ آیا به خاطر این رسم است كه لباس می‌پوشیم تا برای پادشاه ، بلكه دانشمند یا آدمی بدطینت شدن ، رقابت نماییم ؟ یا به خاطر موقعیتی جهت شادی و شركت در نمایشنامه و به منظور هو كردن فرد شرور و فریاد شادی دادن برای قهرمان هستیم ؟
پوریم بله شاید واقعا اینگونه باشد. …. شانسی برای همه تا وارد شده و شركت نمایند…. تا به داستان كهن قوممان از طریقی شخصی بپیوندند. اما ، این مشاركت باید بر پایه درك عمیقی از هسته مركزی و دلیل به وجود آمدن عید پوریم باشد.
داستان استر چیزی بالاتر از یك واقعه هیجان‌انگیز در تاریخ یهود است. آن واقعا در چند برخورد موازی با یهودیت مدرن مرتبط می‌گردد.
داستان پوریم در ایران و در اوج تمدن آن كشور به وقوع می‌پیوندد. با اینكه كورش پادشاه زودتر از این واقعه مقرر داشته بود تا یهودیان بتوانند به میهن خویش كه توسط اسارت بابل از آن جدا شده بودند برگردند ، برخی بر‌نگشتند. به جای رویارویی با سختی‌های زندگی آنها در جستجوی آسایش و امنیت ظاهری بودند كه در خانه‌هایشان در ایران یافت می‌شد. آنها حتی فرهنگ خود را با ایرانیان آمیخته بودند و حتی اسامی شرك‌آمیز انتخاب می‌كردند. نام استر از بت اشتاروت یا ایشتار گرفته شده ، یا اسم مردخای حتما از مردوك خدای بابلی‌ها كه حامی آنان محسوب می‌شد ، گرفته شده است.
امروزه ما وطنی داریم یعنی كشور اسرائیل ، جایی كه بسیاری از یهودیان پیشقدم در آنجا شكوفه‌ای در صحرا را ساختند. (احتمالا منظور همان كشور اسرائیل است… مترجم ) اما هنوز بسیاری از ما زیستن در دیگر كشورها را برگزیده‌ایم به جای آنكه حق نخست‌زادگی خود را مطالبه كنیم. در طی نسل‌ها فرهنگ ما با فرهنگ سرزمین‌هایی كه در آنجا سكنی گزیده‌ایم ، آمیخته شده است.
آیین‌ها ، زبان و نام‌های آنان را بر خود گرفته‌ایم. پس بدین ترتیب ما یهودیان مدرن در همان وضعیتی به سر می‌بریم كه استر و مردخای و سایر یهودیانی كه در آن زمان در ایران می‌زیستند ، داشتند. با مطالعه سرسری كتاب استر ، می‌توان به تم آن یعنی پیروزی نیكی بر بدی پی برد. و همین امر ، به خودی خود می‌تواند برای جشنی شاد مانند پوریم كافی باشد. با این حال داستان پوریم حامل معنای عمیق‌تری یعنی به انجام رسیدن یك وعده است.
در پیدایش ۱۲: ۳ خداوند به ابراهیم چنین وعده می‌دهد : " و بركت دهم به آنانی كه ترا مبارك خوانند و لعنت كنم به آنكه ترا ملعون خوانند. " هامان ، مرد شرور داستان پوریم ، در واقع جزو طبقه دوم این وعده خداوند بوده و سقوط كرد. خداوند در كتاب‌مقدس وعده داده است كه همیشه از قوم یهود ، كه ذریت ابراهیم هستند كسانی بر روی كره زمین خواهند بود. اما هامان پیر فكر دیگری داشت. هامان سعی داشت با نابود كردن یهودیان با این وعده خدا به مبارزه برخیزد ، اما در اصل حكم مرگ خودش را صادر كرد. خداوند نه تنها با گرفتن جان هامان او را داوری نمود ، بلكه مقرر داشت تا همان تدبیری را كه هامان برای مردخای اندیشیده بود ، بر سر خودش بیاید.
و خداوند تمام آنانی را كه جرات كنند یهودیان ، مردمك چشمش را لعن كنند ، لعنت می‌نماید. این وعده خداوند به ابراهیم تنها برای عصر كتاب‌مقدس نبود. بلكه امروز هم صدق می‌نماید. در دوران ما ، مرد دیگری جرات كرد تا به فكر نابود ساختن قوم یهود بی‌افتد. او معاش ما را غارت كرده سعی نمود تا شان و مقام ما را نابود سازد ، و در واقع جان بسیاری از قوم ما را گرفت.
او ما را در محله‌های یهودیان ، پشت سیم خاردارها ، محصور نمود. جنایاتی كه او مرتكب شد برای همیشه در صفحات تاریخ به عنوان نمونه‌ای برای وحشیگری ثبت شد. كشور اسرائیل امروزی وعده تحقق یافته دیگری است. برخی نگرانند از اینكه روزی اسرائیل نابود شود. این اتفاق رخ نخواهد داد ، زیرا آنانی كه برای رهایی قوم یهود كار می‌كنند ، شكست نخواهند خورد. در واقع با ایمان به وعده حفاظت خداوند ، آنان بركت خواهند یافت. " اینك او كه حافظ اسرائیل است ، نمی‌خوابد و به خواب نمی‌رود. خداوند حافظ تو می‌باشد. خداوند به دست راستت سایه تو است. آفتاب در روز به تو اذیت نخواهد رسانید و مهتاب در شب. خداوند ترا از هر بدی نگاه می‌دارد. او جان ترا حفظ خواهد كرد. " (مزمور ۱۲۱: ۴-۷)
وعده‌های خداوند قطعا تحقق خواهد پذیرفت. او به نگهداری و محافظت از مردم ما بر علیه تمامی اتفاقات ادامه خواهد داد ، تا تمام دنیا بدانند كه او حقیقی است و كلام خود را نگاه می‌دارد.
لین – روزن – باند